Finis Germaniae

fragmenten uit diverse teksten, verschenen n.a.v. dit project

Finis Germaniae was (en is!) uiteindelijk de titel geworden van een reeks van werken, beelden, ( schilderijen, etsen, zeefdrukken ) ontstaan in de periode 1996-1999. Na het project “Eurazie” bleef er nog een schat aan beeldmateriaal over, heel specifiek i.v.m. Duitslands oorlogsverleden, dat echter in eerstgenoemde reeks slechts beperkt aan bod kwam. Daarnaast was er nog De Koninck’s eigen fascinatie voor dit concrete onderwerp.

Het veelvoud aan beeldmateriaal dat men bij mekaar gebracht ziet, verwijst dus ondubbelzinnig naar de jaren ’30 en ’40 in Duitsland. Ook hier werd weer gekozen voor de architectuur als betekenisdrager. De inhoud is complex, en tegelijk ondubbelzinnig verwijzend naar verleden en heden; (“onvoltooid heden”)

Voor het eerst wordt linnen, al dan niet opgespannen, als drager gebruikt. Acrylverf (reeds lang een vertrouwd medium bij de voorstudies en ontwerpen) krijgt nu een belangrijke, en bepalende rol bij het eindresultaat. Toch zijn het geen schilderijen in de klassieke zin van het woord. Wat de toeschouwer ziet, zijn beelden die reeds bestonden, en als dusdanig ook een herkenningspunt vormen. Het zijn stuk voor stuk bestaande foto’s die gekopieerd en (indien nodig) uitvergroot werden en geheel of gedeeltelijk overwerkt. Zo ontstaan dus werken die op het eerste zicht het uiterlijk en de textuur van een schilderij hebben, (wat nog geaccentueerd wordt door het maroufleren op doek van de kopieën, en het opspannen), maar die bij nadere beschouwing de ondergrond (ofte herkomst) door de dunne verflaag heen verraden.

Andere beelden werden slechts met een paar dunne glaceerlagen overwerkt, zodanig dat de foto (zij het vervaagd) toch nog duidelijk herkenbaar blijft. De toeschouwer wordt in verwarring gebracht omdat hij geconfronteerd wordt met bekende (?) beelden die getoond worden op een manier die anders is dan voordien. Het best is dit te merken bij de zeefdrukken waar het bestaande negatief zonder enige manipulatie gedrukt werd, maar wel met een zulkdanige “andere” kleurkeuze dat ook hier een vervreemding ontstaat. Bovendien werd ook hier –bewust- op linnen gewerkt, wat als resultaat geeft dat het beeld vaag en zelfs plaatselijk onvolledig tevoorschijn komt. (cfr. afb. triptiek “The Gallery”.) Later werd toch nog gekozen voor papier (weliswaar met een zekere, aanwezige textuur), voor het realiseren van de zeefdrukken. Het inhoudelijke wordt bij deze drie realisaties nog extra benadrukt, door toevoeging van een tekstbeeld, tevens de titel van deze respectievelijke werken. (cfr. afb. “Dem Deutschen Volke”, “Finis Germaniae” en “Die neue reichskanzlei”.)

Wat opvalt, is het veel kleinere aandeel van grafisch werk in deze reeks. De Koninck zegt hier zelf over: “Ik liet destijds (na beëindiging van het Eurazie-project) de grafiek even achter mij, omdat ik nood had aan herbronning en reflectie omtrent dit medium. Tijdens deze periode ontstonden vnl. schilderijen en tekeningen. De etsen zijn nu terug, maar zullen voortaan afgewisseld worden met bovengenoemde technieken, en zeefdrukken.”

Over de etsen : (binnen de Finis Germaniae-reeks): Er werden in totaal 4 monumentale etsen gerealiseerd, waarvan 1 (“Ehrentempel”) in 3 verschillende versies. (staten) Van deze serie is één werk aangekocht voor de (kunst)collectie van het Vlaams Parlement.

De andere versies werden nadien vernietigd. (de kunstenaar vond ze te weinig artistiek relevant.) Een tweede grote ets (“Die ewige wache”) werd eveneens vernietigd, enerzijds om artistieke redenen, anderzijds omdat het beeld iets tè nauw aansloot bij “Den unbekannten maler” van Anselm Kiefer. Het moet gezegd : beide kunstenaars hebben, onafhankelijk van elkaar, gedurende een bepaalde periode gebruik gemaakt van het zelfde beeldmateriaal. Het vernietigen van bovengenoemde werken was een ingrijpende, en doortastende beslissing, (ook emotioneel) maar het was de énig mogelijke…

Wat rest, is nog een latere, alternatieve versie van “Ehrentempel”, en 3 kleinere etsen, die als drieluik gepresenteerd werden.

Selectie werken project Finis Germaniae